Hoe lang wordt de slurf van een olifant?

Afhankelijk van de soort wordt de slurf van een olifant 1,5 tot 2,5 meter lang. De slurf is eigenlijk een combinatie van neus en bovenlip.Hij kan er mee ruiken, drinken, knuffelen en trompetteren. Ook gebruikt de olifant zijn slurf om dingen op te pakken. Zowel heel kleine voorwerpen als grote, zware dingen zoals boomstammen en stenen. Een olifantenslurf bestaat uit zo’n 150.000 spieren en kan wel 150 kilo wegen! In de slurf zitten geen botten, waardoor hij heel flexibel is.

Hoeveel weegt een olifant?

Olifanten kunnen maar liefst 7000 kilo zwaar worden! Dit komt alleen voor bij Afrikaanse olifanten. Aziatische olifanten worden maximaal 5000 kilo. Evengoed geen lichtgewicht dus... Pasgeboren olifanten horen dan ook bij de grootste jongen die geboren worden: zij wegen rond de honderd kilo!

Hoe groot wordt een olifant?

Aziatische olifanten hebben een schouderhoogte van maximaal 3,5 meter. De Afrikaanse olifant kan maximaal 4 meter hoog worden.

Zijn olifanten sociale dieren?

Olifanten zijn sociale dieren die in groepsverband leven. Vooral de vrouwtjes en hun jongen leven bij elkaar in kuddes, de mannetjes trekken weg zodra ze geslachtsrijp worden. Ze gaan dan alleen de wereld in, maar zoeken regelmatig andere mannelijke olifanten op en verblijven soms enige tijd bij elkaar in de buurt. In de voortplantingsperiode zoeken ze de vrouwelijke kuddes op in de hoop te kunnen paren met een vruchtbaar vrouwtje. Ze blijven dan dicht in de buurt of trekken zelfs korte tijd mee met de kudde.

Aan het hoofd van een groep staat de matriarch. Dit is meestal een ouder vrouwtje, met meerdere nakomelingen. Een groot deel van de groep bestaat uit dochters en kleindochters van de matriarch, terwijl ze zelf ook nog steeds drachtig kan worden. Kleine families sluiten zich regelmatig bij een grotere groep aan, maar deze groepsvormen zijn minder hecht dan die van de familieleden.

Olifanten zorgen voor elkaar en helpen elkaar bij de opvoeding van de jongen. Ook is bekend dat ze opkomen voor andere dieren en mensen in nood. Ze communiceren door middel van geluiden, gezichtsuitdrukkingen, aanrakingen en spel. Bekend is dat olifanten, net als mensen, rouwrituelen hebben en zelfs proberen om overleden dierbaren te begraven. Jonge olifanten die bij hun groep worden weggehaald hadden zelfs tientallen jaren later nog psychosociale problemen doordat ze de begeleiding van hun groep moesten missen. Alles wijst er op dat olifanten net zulke complexe emoties hebben als mensen en zelfs kunnen huilen van verdriet. 

Waarom jagen mensen op olifanten?

Mensen jagen al op olifanten sinds de tijd van de mammoeten. Toen voornamelijk voor het vlees en de vacht die ze nodig hadden om te overleven. Van de botten, slagtanden en kiezen maakten ze weer gebruiksvoorwerpen en wapens, vrijwel ieder stukje van het dier werd op die manier gebruikt.

Tegenwoordig hebben stropers het meer voorzien op de slagtanden van de olifant. Deze zijn van ivoor, een materiaal dat eeuwenlang werd gebruikt om kunst- en gebruiksvoorwerpen van te maken zoals pianotoetsen. Ivoor is zeer kostbaar en daardoor kwam in de vorige eeuw een grootscheepse jacht op gang van arme stropers die de inkomsten gebruikten om hun families te onderhouden. Het betekende alleen bijna het einde van de wilde olifanten. In de Romeinse tijd gebeurde hetzelfde. De olifanten die in Noord-Afrika voorkwamen zijn tijdens de Romeinse overheersing uitgestorven door de jacht naar ivoor.

Tegenwoordig is de handel in ivoor in veel landen geheel of gedeeltelijk verboden, maar helaas worden er nog steeds olifanten gedood voor de handel in het illegale circuit. Vooral in Azië betalen mensen nog steeds veel geld voor ivoor omdat het een statussymbool is. Gelukkig ontdekken steeds meer mensen in arme landen dat olifanten levend misschien wel veel meer waard zijn voor hun land door het toerisme en worden ze steeds beter beschermd.

Tot slot doden mensen olifanten omdat ze elkaar in de weg lopen. Doordat er steeds meer mensen komen, worden de natuurlijke leefgebieden en migratieroutes van de grote kolossen verstoord. Olifanten op hun beurt verwoesten soms de oogst en bouwwerken van mensen tijdens hun zoektocht naar voedsel en water. Olifanten in het nauw kunnen agressief worden waardoor ze soms uit zelfverdediging gedood worden. 

Hoeveel kilometer loopt een olifant per dag?

Olifanten trekken over vaste routes op zoek naar voedsel en water. Daarbij kunnen ze wel 70 kilometer per dag afleggen. Deze routes noemen ze vaste migratieroutes die de jongere dieren weer leren van de matriarch. Zij geven kennis van tientallen tot misschien wel honderden jaren door aan hun nakomelingen. Als de matriarch of andere volwassen vrouwtjes kort achter elkaar gedood worden, verliest de kudde waardevolle kennis die hun overlevingskansen in tijden van droogte en voedselschaarste ernstig bedreigd.

Doordat olifanten altijd dezelfde routes kiezen, ontstaan olifantenpaden. Platgetreden paden waar weinig begroeiing is. Deze olifantenpaden spelen een belangrijke rol in het bestrijden van natuurbranden. Ze vormen een natuurlijke buffer waar het vuur minder tot geen kans krijgt en daardoor minder snel om zich heen kan grijpen. 

Hoe praten olifanten met elkaar?

Olifanten communiceren op verschillende manieren met elkaar. Ze ‘praten’ met elkaar door geluiden te maken en hebben zelfs vaste geluiden voor verschillende doeleinden. Zo herkennen onderzoekers die jarenlang de olifanten bestudeerden in het wild vaste geluiden die baby-olifantjes gebruiken als ze willen drinken, of die de matriarch gebruikt om de kudde samen te roepen. Bullen die de groep bezoeken worden weer op een andere manier ‘aangesproken’. Eén bekende onderzoekster van de wilde Afrikaanse olifanten, Joyce Poole, kan zelfs de geluiden nabootsen die de olifanten op hun beurt weer begrijpen. We kunnen dus wel stellen dat olifanten een vorm van taal hebben.

Een andere manier die olifanten gebruiken om te communiceren zijn trillingen en infrasone geluiden. Door hun gevoeligheid voor trillingen kunnen ze bijvoorbeeld een op hol slaande kudde die kilometers ver weg is voelen. Met hun strottenhoofd maken ze laagfrequente (infrasone) geluiden waarmee ze ook over kilometers afstand met elkaar kunnen communiceren.

Tot slot zijn er signalen dat bij olifanten telepathie – communicatie van emotie zonder aanraking of geluid - goed ontwikkeld is. Dit is alleen nooit volledig onderzocht.