Katten en poezen

De term kat of poes wordt door elkaar gebruikt, maar men bedoelt meestal hetzelfde. Kat is eigenlijk een afkorting van kater, wat staat voor de mannelijke versie. De poes staat voor de vrouwelijke versie. Jonge katjes noemt men kittens. De kat is een van de oudste huisdieren van de mens en toch valt de kat onder de roofdieren. Ook bij Nederlanders is de kat geliefd. Nederland telt zo'n kleine 4.000.000 huiskatten. Slechts een klein percentage hiervan zijn raskatten.

Gemiddeld wordt een kat 14 tot 16 jaar oud. De gemiddelde leeftijd van raskatten ligt iets lager en varieert tussen de 10 en 13 jaar. Dit komt doordat raskatten gevoeliger zijn voor bepaalde ziekten. Dit zijn voornamelijk aangeboren ziekten of ziekten met genetische aanleg. Katten kunnen echter ook heel oud worden. De oudste kat in Nederland is 28 jaar geworden. De oudste kat ter wereld zou zelfs 38 jaar geworden zijn.

Historie Katten en poezen

De kat heeft al heel lang een relatie met de mens. De eerste katten zijn zo'n 10.000 jaar geleden gedomesticeerd in het Midden-Oosten. In deze regio werd veel landbouw bedreven. De opslag van graan trok uiteraard ook ongedierte aan. De kat kwam hierop af omdat dit ongedierte voor hem een goede prooi was. De boeren die de katten uiteraard zeer waardeerden namen steeds vaker ook katten in huis. Men heeft in Cyprus een kleitablet gevonden waarop de verhuisinventaris stond vermeld. Bij de levende have stond ook de kat.

In de Germaanse mythologie stond de kat symbool voor de godin van de vruchtbaarheid, liefde en schoonheid. Ook bij de Egyptenaren stond de kat symbool voor de vruchtbaarheid. Het mishandelen of doden van een kat werd in Egypte zwaar gestraft. Bij de Romeinen werd de kat gezien als beschermer van bezittingen. Katten zijn goede klimmers. Aangenomen wordt dat de kat van oorsprong in de bomen leefde, danwel dat zijn voorouders dit deden.

Leefgebied katten en poezen

Van huiskat gingen de katten ook mee aan boord van transportschepen met graan om deze vrij te houden van ongedierte. De kat is op deze manier op verschillende plekken in de wereld terecht gekomen. De huiskat komt nu over de hele wereld voor.

Daarnaast telt de wereld ondertussen ongeveer 60 rassen katten. Hierbij zijn grote verschillen te vinden in grote, beharing, kleuren, gewicht, vormen van de snuit, etc. De meest populaire kattenrassen zijn de Pers de Maine Coon, de Exotic, de Ragdoll, de Sphinx, de Siamees, de Abessijn, de Amerikaanse korthaar en de Burmees.

Uiterlijke kenmerken van een poes

Naar verhouding heeft de kat grote ogen en een korte snuit. Deze zitten in een ronde kop met opstaande oren. De kat heeft brede kaken met scherpe snijtanden en sterke knipkiezen. De kat kauwt niet op zijn voedsel, maar verscheurt zijn prooi en eet dit in grote stukken op. De vertering begint pas in de maag. De kat heeft heel sterk maagzuur.

Aan de kop van de kat zitten snorharen. Deze ondersteunen de ogen. Een kat kan goed zien, ook in het donker. Zijn goede zicht is voornamelijk veraf. Het zicht dichtbij is niet zo goed. Hier spelen de snorharen een belangrijke rol. Bij het vangen en doden van de prooi en het eten van voer gaat dat meer op gevoel dan op het zicht punt. Katten zonder snorharen hebben veel meer moeite om een prooi te doden. De snorharen zitten niet alleen aan de kop, maar ook achterop de voorpoten.

De kat is erg lenig. Bij een val komt de kat bijna altijd op zijn pootjes terecht. Dit komt mede door zijn flexibele rug waardoor hij heel snel kan draaien en de pootjes naar beneden kan laten gaan. Aan de voorpoten zitten vijf tenen en aan achterpoten zitten er vier. Aan de tenen zitten scherpe nagels. Een bijzonderheid van de kat is dat hij deze nagels in kan trekken en uit kan slaan.

Katten hebben uitstekende oren. Ze horen veel beter dan de mens en kunnen daarbij hun oren ook nog 180 graden draaien. Hierdoor kunnen ze heel nauwkeurig lokaliseren waar een prooi zit.

De kat heeft ook een uitstekende neus. Het reukvermogen van een kat is wel 4 keer beter dan dat van de mens. Een bijzonderheid daarbij is dat hij met dit reukvermogen heel goed kan bepalen of voedsel bedorven is of niet. In tegenstelling tot honden zijn katten van nature geen aaseters. Een beetje bedorven voedsel laten ze dan ook links liggen. Als het om de smaak gaat, wint de mens. Een kat heeft slechts 500 smaakpapillen tegen 9000 voor de mens.

Verzorging katten en poezen

Katten vragen over het algemeen weinig tijd als het om verzorging gaat. Dat doen ze namelijk het liefste zelf. Het zich regelmatig en grondig gewassen is een opvallend gedrag van de kat. Na het eten en voor het rusten, of direct na het slapen, neemt een kat geruim de tijd om zichzelf schoon te likken. Gemiddeld besteden ze hier zo'n 2 uur per dag aan. De ingeslikte haren verlaten normaal gesproken het lichaam met de ontlasting. Soms echter vormt zich een haarbal in de maag en spuugt de kat deze uit. In het ergste geval kan een haarbal voor verstopping zorgen. Dan is ingrijpen door de dierenarts noodzakelijk.

Leefwijze katten

Het sociale gedrag van de kat wordt sterk beïnvloed door de aanwezigheid of afwezigheid van voedsel in zijn territorium. Is er in een bepaald gebied weinig voedsel dan is de kat van nature een solitair levend dier. Daarbij is het territorium van de kater veel groter dan dat van een poes. Binnen het territorium van de kater kunnen meerdere poezen en territorium hebben. Er zal echter geen enkele kater in dit territorium geduld worden. Is er echter ruim voldoende voedsel dan wordt de kat ineens een stuk socialer. Ze kunnen dan groepen vormen waarbij een kater meerdere vrouwtjes om zich heen heeft. Ook kunnen dan gedeeltes van het territorium van de katers elkaar overlappen.

Poezen zijn gemiddeld 2 tot 3 keer per jaar krols. Hierin zit echter een grote variatie. Sommige poezen zijn Slechts één keer per jaar krols, anderen wel iedere 2 weken. Vooral in de periode januari tot en met april worden de meeste poezen krols. Juni tot en met september is een tweede periode poezen krols worden.

De cyclus van de poes duurt ongeveer 2 weken waarvan zij twee tot vier dagen vruchtbaar is. In deze periode zal ze miauwend om aandacht van de kater vragen. Ook kan ze urine sproeien om middels geur kenbaar te maken dat ze openstaat voor een kater.

Krolse poes

De kater beantwoord de krolsheid van de poes door hard te miauwen. Wanneer de poes en de kater elkaar gevonden hebben en er van beide kanten goedkeuring is, zal de paring plaatsvinden. De kater bijt hierbij de poes in de nek. Tijdens de vruchtbare periode kan de poes zich door meerdere katers laten bevruchten. Een nestje kittens kan dan ook meerdere vaders hebben.

De zwangerschap van de poes duurt gemiddeld 65 dagen. Na 3 weken is al waar te nemen dat de poes zwanger is haar tepels verkleuren dan naar rozerood. Tijdens de zwangerschap neemt het gewicht van de poes met ongeveer 1 kilo toe.

Ongeveer 6 uur voor de bevalling beginnende weeën. Men neemt dit meestal waar doordat de poes sneller gaat ademen in combinatie met spinnen. De poes bijt zelf de navelstreng van de kitten door. Vervolgens zal ze de kitten gaan likken om de ademhaling te stimuleren. Een nestje kittens bestaat gemiddeld uit drie tot vijf kittens. Nestjes met 7 of 8 kittens zijn echter geen uitzondering.

Bij de geboorte is de kitten doof en blind. Pas na ongeveer 10 dagen kan de kitten zien en het duurt nog tot ongeveer de 17de dag dat de kitten ook kan horen. De eerste weken drinkt de kitten alleen moedermelk. Vanaf 4 tot 5 weken gaat de kitten ook vast voedsel eten en als moeder en kitten de kans krijgen, zal moederpoes de kittens tot ongeveer een maand of zes nog moedermelk geven. Het moment dat de poes de kittens vast voedsel gaat geven start zij ook met de zindelijkheidstraining van de kittens. Ze zal de kittens leren om op een vaste plek, de kattenbak, hun behoefte te doen.

Een belangrijke periode in het leven van de kitten ligt tussen dag 12 en dag 60. Dit is de zogenoemde inprentingsperiode. In deze tijd leert de kitten te socialiseren. Het is van belang dat de kitten in deze periode ook in aanraking komt met mensen, anders zal later het contact met de mens moeizaam verlopen. Een kitten kan na 6 tot 8 maanden al vruchtbaar zijn. Wat veel mensen niet weten is dat katten ook goed kunnen zwemmen. Ze hebben echter een hekel aan water en zullen dus ook niet gauw gaan zwemmen.

Waar katten wel om bekend staan, is hun luiheid. Een kat luiert zo'n 16 tot 18 uur per dag. Het liefst doet hij dit op een lekkere warme plek, bij voorkeur de zon. Dit luieren komt voort uit het feit dat katten in het wild leven van relatief grote prooien. Doordat de kat veel voeding ineens op zich neemt, is er een geruime tijd nodig voor de vertering. Terwijl de kat lekker luiert is zijn verteringsproces hard aan het werk.

Voeding en Voedsel katten en poezen

De kat is een carnivoor ofwel vleeseter. Hij is gebouwd om op prooien te jagen. Een kat kan met gemak een prooi ter grootte van zichzelf vangen. Een grote rat of konijn is voor de kat geen lastige prooi. Als hij de prooi niet ter plekke kan opeten, sleept hij de prooi naar een veilige bewaarplek. De kat eet zijn prooi op met huid en haar. Daarbij begint hij meestal met de kop.

De kat is een jager. De kat jaagt niet op een prooi door er achteraan te rennen, maae de kat besluipt zijn prooi. Katten hebben een enorm geduld. Dit in tegenstelling tot een uithoudingsvermogen. Ze kunnen onbeweeglijk heel lang hun prooi bespieden om deze vervolgens heel stilletjes te besluipen en opeens te bespringen en te vangen.

Opvallend is dat een kat nadat hij zijn prooi gevangen heeft, er vaak mee gaat spelen. Dit lijkt gemeen en zelfs sadistisch, maar de Kat doet het uit zelfbescherming. Door zijn prooi uit te putten kan hij gemakkelijker de genadeslag toedienen zonder zelf verwond te worden, doordat de prooi zich bijtend probeert te beschermen.

Bij het vangen van de prooi speelt ook de vacht van de kat een rol. In de vacht zitten namelijk ook receptoren die informatie geven over de omgeving. Waarschijnlijk spelen deze receptoren ook een rol wanneer de kat geaaid wordt. De meeste katten vinden het namelijk erg prettig om geaaid te worden.

Veel huiskatten hebben nog steeds de neiging om te jagen. Voor de voeding is dit niet meer nodig. Er is volop keuze uit verschillende kattenvoeders. Belangrijk bij de keuze van kattenvoer zijn de gebruikte producten. De kat is meer nog dan de hond een echte vleeseter. Plantaardige producten zijn door de kat moeilijk te verteren, tenzij het plantaardig materiaal is voorbehandeld en daardoor ook verteerbaar voor de kat is geworden. Bij de meeste moderne kattenvoeders wordt wel plantaardig materiaal verwerkt maar dit is ontsloten waardoor de celwanden geopend zijn en de kat de nutriënten uit dit plantaardige materiaal wel kan benutten. Voor goede kattenvoeding blijft echter van belang dat er voldoende dierlijk materiaal in verwerkt is. Geur-, kleur- en smaakstoffen horen niet thuis in kattenvoeding. Dit geldt ook voor chemische toevoegingen om de brokken langer houdbaar te houden..