Hond

De hond is niet weg te denken uit onze omgeving. Alleen al in Nederland zijn er zo’n 2 miljoen honden in vele mate en soorten en heeft ongeveer 1 op de 5 gezinnen een hond. In dit artikel gaan we wat verder in op de hond in zijn algemeenheid en zijn afkomst. Want zoals waarschijnlijk wel bekend stamt de hond af van de wolf.

Net als de wolf (Canis Lupus) is de hond (Canis Lupus Familiaris) een roofdier uit de familie van de hondachtigen. De hond is van oorsprong dan ook een tam gemaakte wolf en daarna in verschillende rassen en soorten door ontwikkeld tot de rassen en soorten die we nu kennen (domesticatie). De hond is al eeuwenlang een maatje voor de mens en heeft de mens geholpen bij onder andere de jacht, als trekdier, herdershond en later ook politiehond en hulphond. De meeste honden in Nederland worden als huisdier en gezelschapsdier gehouden. Wereldwijd echter zijn er nog steeds honden die hart moeten werken of zelfs als voedsel voor de mens worden gebruikt.

Honden zijn zoogdieren en voornamelijk vleeseters (carnivoren). Mannetjeshonden worden een reu genoemd. Vrouwtjeshonden een teef. Hun jongen heten pups of puppy’s.

Geschiedenis van de hond

Historici hebben aan de hand van gevonden botten geconstateerd dat de eerste honden al zo’n 15.000 jaar geleden werden gehouden in Azië. Maar mogelijk was de eerste hond er zelfs 30.000 jaar geleden al. Alleen zijn de historici het daar niet helemaal over eens.

Na de laatste ijstijd werd de toenmalige mens steeds meer boer in plaats van jager-verzamelaar. De mens bleef daardoor op een vaste plek wonen. Aangenomen wordt dat toen de wolf steeds dichter bij de mens kwam om bijvoorbeeld het afval van de mens te kunnen opeten. In de ontwikkeling van de hond is dat ook terug te vinden in het veranderende DNA dat bij de hond bijvoorbeeld geschikt is om zetmeel te verteren. Dat kan de wolf nauwelijks.

Op muurschilderingen uit het oude Egypte zijn honden te zien die deelnemen aan de jacht. Het gebruik van de hond als herdershond komt in vele culturen voor. Op schilderijen van rond de middeleeuwen is te zien dat de hond dan ook wordt gebruikt als trekdier onder de trekkar of om dingen op zijn rug te dragen voor zijn baas. Vanaf die tijd werd er dan ook meer gelet op kenmerken bij het fokken van honden, zodat ze de mens optimaal tot nut konden zijn.

De laatste 200 jaar is de ontwikkeling van rassen enorm toegenomen. Nu minder voor het nut, maar vooral ook voor het plezier (aanzien) door de eigenaar. Zo zijn windhonden speciaal gefokt voor hardloopwedstrijden waar de baasjes en anderen op konden inzetten (gokken). Dat de mens ook vroeger al goed voor zijn hond probeerde te zorgen blijkt wel uit de vastlegging van de eerste medische behandelingen van hond rond 1350.

Leefgebied Honden

Honden komen voor over de hele wereld. Dat is al eeuwen zo. Uit de verschillende verhalen, schilderijen en (muur)tekeningen komen overal op de wereld de honden al lang voor. Wel is het gebruik van de hond soms verschillend. Zo worden in Korea en China honden gefokt om als voeding voor de mens te dienen. In de meeste gebieden wordt de hond ingezet voor bewaking en beveiliging, trek- of lastdier, jacht en natuurlijk als gezelschapsdier.

Omdat de hond door de mens wordt verzorgd, is zijn leefgebied minder belangrijk. Hij hoeft immers niet zelf zijn voer te vangen of een goede veilige slaapplaats te zoeken. Voor een hond is een goede omgeving een veilige, droge omgeving met voldoende voer en water. Als baasje zorg je daar natuurlijk voor.

Uiterlijke kenmerken hond

De meeste honden hebben een lange staart, een min of meer spitse snuit en 4 meestal lange/hoge poten met aan de voorpoten 5 tenen en 4 aan de achterpoten. In tegenstelling tot de katten, zijn de nagels van de hond niet intrekbaar. Onder de poten zitten zachte zooltjes.

Honden communiceren door te blaffen en te grommen. Grommen betekent meestal pas op!

Soorten en maten hond

Honden zijn er in vele maten en soorten. Er zijn meer dan 350 hondenrassen bekend en daarnaast zijn er natuurlijk nog vele asbakkenrassen (kruisingen en mengelmoesjes). De kleinste hond is de Chihuahua. Het grootste hondenras is de Duitse Dog.

Chihuahua’s worden niet groter dan 22 centimeter en wegen als volwassenhond tussen de 2 en 4 kilo. Ze kunnen wel 20 jaar oud worden. Chihuahua’s zijn zeer goede waakhonden.

De Duitse Dog kan een schofthoogte bereiken van meer dan een meter. Met een gewicht van 55 kilo is de Dog niet het zwaarste hondenras. Dat is namelijk de Engelse Mastiff. In het Guinness Book of World Records staat de zwaarste hond ooit gemeten. Dit was ook een Engelse Mastiff. Deze woog 156 kilo en had een schofthoogte van 94 cm. Van kop tot staart gemeten was zij twee meter en veertig centimeter lang.

Grote honden worden over het algemeen veel minder oud dan kleinere honden. 8 jaar is voor grote honden al een hele leeftijd, terwijl kleinere honden wel 15 jaar worden.

Populaire honden

Gehoor hond

Kwa uiterlijke kenmerken lopen de honden(rassen) sterk uiteen. Niet alleen in grote en gewicht, maar ook in de vorm en bouw. Zo zijn de vormen van de kop sterk verschillend (van spitse neus, tot platte snoet), als ook de bouw van het lichaam (Van lang en rank, tot kort en dik gespierd). Daarnaast zijn er verschillen in soorten en kleuren vacht. Er zijn honden met kort en met lang haar. Er zijn zelfs honden zonder haar, de zogenoemde naakthonden.

Super oren

Wat wel overeenkomt bij de meeste honden is hun goede gehoor en hun gezichtsveld. Honden horen wel tot 20 keer beter dan de mens. Zo kunnen ze veel hogere tonen horen als ook geluid over een veel grotere afstand. Honden met staande oren kunnen door hun oren te bewegen ook nog eens heel nauwkeurig bepalen uit welke richting het geluid komt. Honden kunnen dit met een onnauwkeurigheid van maar 2% bepalen tegen meer dan 15% onnauwkeurigheid bij de mens.

Is een hond kleurenblind?

Vroeger werd gedacht dat honden kleurenblind zijn en alleen zwart, wit en grijstinten zien. Uit recenter onderzoek is gebleken dat honden meer kleuren zien, maar niet zo veel als mensen. Zo kunnen zij geen rood zien. Dat is voor een hond een groene kleur. Met een rode bal spelen op een grasveld is eigenlijk een soort verstoppertje voor je hond. Een blauwe bal zal je hond veel beter zien.

De sterke neus hond

De hond staat natuurlijk bekend om zijn natte neus. Als deze droog is, betekent het meestal dat de hond ziek is. De neus van de hond is heel belangrijk, aangezien een hond veel op basis van reuk doet. Het reukvermogen van de hond is tot een miljoen (1.000.000) keer sterker dan dat van de mens. Over het algemeen geldt hoe langer de neus van de hond hoe beter ze kunnen ruiken. Een Franse Buldog met zijn korte neus ruikt dan ook veel minder dan de Herdershond.

Leefwijze hond

Honden zijn van oorsprong jagers en roedeldieren. Een roedel is een groep. De leider van de groep is de Alfa. Er is zowel een Alfa mannetje als een Alfa vrouwtje. Honden leven tegenwoordig voornamelijk in gezinnen. Voor hen is het gezin dan de roedel met het baasje en bazinnetje als Alfa.

De voortplanting van hond

Honden zijn zoogdieren. De jongen worden geboren uit de moeder en door de moeder gezoogd en opgevoed. Een mannetjeshond heet een reu. Een vrouwtjeshond een teef. Hun jongen heten pups of puppy’s.

Vanaf een leeftijd van circa 6 maanden kunnen honden in de puberteit komen en al geslachtsrijp. Opvallend is dat grotere honden, die gemiddeld minder oud worden als kleinere honden, meestal (veel) later geslachtsrijp zijn dan kleinere honden. Dat kan wel tot een leeftijd van 2 jaar duren.

Een teefje is 2 tot 3 keer per jaar vruchtbaar. De periode waarin een teefje vruchtbaar is, noemt men ook wel loops of loopsheid. Deze periode kent 2 fasen. In de eerste fase set haar vulva (gedeelte van het geslachtsorgaan) op en verliest zij druppeltjes vocht. Dit vocht is vaak rood of donkerbruin. Het lijkt op bloed, maar dat is het niet. In dit vocht zitten geurstoffen (feromonen) om de reuen aan te trekken en te tonen dat ze openstaan voor toenadering.

In de tweede fase is de teef pas echt vruchtbaar. Dit is vanaf dag 9 à 10 van de loopsheid en kan aanhouden tot circa dag 17. In deze periode zal de teef ook de dekking door een reu accepteren.

Als de bevruchting heeft plaatsgevonden, begint de dracht (zwangerschap). Deze drachtperiode tot het werpen (geboorte) duurt 64 dagen. Dat is 7 weken en 1 dag. Tussen de verschillende rassen zitten wel verschillen in de drachtperiode. Zo kan de dracht van een Bouvier wel 85 dagen duren.

Ee teef krijgt meestal meerdere pups variërend van 2 tot wel 10. Dit wordt een nestje pups genoemd. Deze pups zijn de eerste 10 dagen blind en doof. De eerste 3 weken krijgen ze alleen melk van de moeder. Vanaf 3 weken start de bijvoeding met vaste voeding. Na een week of 7 à 8 kunnen de pups zonder moedermelk. De moeder weet wanneer dat moment gekomen is en laat de pups niet meer drinken.

Voeding en Voedsel Hond

Honden zijn voornamelijk vleeseters (carnivoren). Het spijsverteringsstelsel van de hond is nog bijna gelijk aan dat van de wolf. Doordat honden bij de mens zijn gaan leven, zijn honden ook in aanraking gekomen met meer plantaardig materiaal. Zo heeft de hond dan ook meer koolhydraatverterende enzymen dan de wolf.

Wolven eten overigens ook plantaardig materiaal als ze de kans krijgen. De Alfa (leider van de roedel wolven), mag als eerste van de prooi eten en begint altijd met de maag- en darminhoud van de prooi. Aangezien de prooi eigenlijk altijd een planteneter is, zit in de maag en darmen voor verteerd plantaardig materiaal. Daar kan de wolf wel voedingsstoffen als vitaminen en mineralen uithalen.

Hondenvoeding is er te kust en te keur. Zo kan er gekozen worden om zelf voer samen te stellen op basis van vers vlees, of kant en klare versvlees (KVV) producten waarbij je zeker bent van voldoende vitaminen en mineralen als ook de juiste verhoudingen, of brokken waarin de juiste samenstelling zit, maar dan op droge basis.

Voor alle vormen voer zijn voor- en nadelen te noemen. Belangrijkste is eigenlijk dat de baas kiest voor een soortvoeding die bij hem past. Want het zelf samenstellen van voeding kost tijd, is meestal duurder en vergt extra hygiëne maatregelen. Brokken daarentegen zijn gemakkelijk, lang houdbaar, in de basis van goede samenstelling en door iedereen te voeren.

Helaas zijn er grote verschillen in kwaliteit hondenvoer. Dit komt doordat de eisen voor hondenvoer niet erg streng zijn. De kwaliteitseisen voor voer voor koeien en varkens zijn hoger dan de eisen voor hondenvoer. Daardoor mag er ook veel chemische toevoegingen aan hondenvoer gedaan worden om het bijvoorbeeld langer houdbaar te houden.

Weetjes over de hond

Wist je dat ongeveer 20% van de Nederlandse gezinnen een hond heeft?

Wist je dat er jaarlijks ongeveer 150.000 bijtincidenten met honden in Nederland zijn. Gelukkig niet allemaal heel ernstig. Veel bijtincidenten zijn te voorkomen door een hond niet zomaar te benaderen. Vraag altijd eerst aan de baas of je een hond mag aaien. Laat de hond eerst even aan je hand ruiken en aai daarna over de rug en niet direct over de kop. Dit kan een hond als aanval zien.

Wist je dat gemeentes de mogelijkheid hebben om hondenbelasting te heffen. Dat mogen ze niet voor andere dieren en alleen voor honden. Dit is nog een gevolg van een heel oude wet, toen de hond nog een werkdier was en de hondenkar moest trekken.

Wist je dat er al eerder een hond in de ruimte was dan de mens. Dit was Laika die door de Russen de ruimte in is gestuurd voor onderzoek.

Wist je dat honden dood kunnen gaan van chocola? Daarin zit een stofje dat wij wel kunnen verteren, maar honden niet. Een stuk chocola kan al dodelijk zijn voor de hond.

Wist je dat het grootste nest pups dat ooit is geteld uit 23 puppy’s bestond.