Een salamander (Caudata) is er als watersalamander of landsalamander en valt onder de gewervelden binnen de groep amfibieën. Binnen de zoölogie wordt er geen onderscheid gemaakt tussen watersalamanders en landsalamanders. De term watersalamander bestaat vanwege een salamander die enkele weken of maanden in het water doorbrengt.

Leefgebied salamanders

Er zijn totaal 619 soorten salamanders die met name op het noordelijk halfrond voorkomen zoals Noord-Amerika, Europa, centraal-Azië. Veel soorten hebben de voorkeur voor een koudere en vochtigere leefomgeving, waardoor ze een verborgen bestaan leiden. ‘S nachts gaat de salamander op zoek naar voedsel en overdag blijven ze onder een boomstam, bladeren of holtes zitten. Veel soorten begeven zich in het voorjaar naar wateren om zich daar voort te planten en het komt voor dat bepaalde soorten dan ook een kam en zwemvliezen ontwikkelen.

Voedsel salamanders

Een salamander is een carnivoor en voed zich met ongewervelde dieren, zoals wormen, insecten, krekels of sprinkhanen. De salamander eet alleen bewegende ongewervelde dieren. Een salamanderlarf (dikkopjes) zijn ook carnivoor en eten ook ongewervelde dieren zoals watervlooien en insectenlarven.

De transformatie van larf naar volwaardige salamander kan enkele weken tot een jaar (maar ook langer) duren. Er zijn soorten salamanders die geen transformatie ondergaan en behouden de kenmerken zoals deze bij een larve van toepassing zijn, bijvoorbeeld kieuwen. Het verschijnsel dat dieren in hun volwassenstadium nog kenmerken het neotenie.

Soorten

Er zijn meer dan 700 salamandersoorten beschreven. De 700 salamanders worden onderverdeeld onder de onderstaande 'families' volgens dierenrijk.

  • Molsalamanders (Ambystomatidae)
  • Aalsalamanders (Amphiumidae)
  • Reuzensalamanders (Cryptobranchidae)
  • Aziatische landsalamanders (Hynobiidae)
  • Longloze salamanders (Plethodontidae)
  • Olmachtigen (Proteidae)
  • Olympusbergsalamanders (Rhyacotritonidae)
  • Gewone salamanders (Salamandridae)
  • Sirenen (Sirenidae)

Voorbeelden soorten salamaders

Enkele voorbeelden van soorten salamanders.

Axolotl

Ambystoma mexicanum

De axolotl maakt nooit een metamorfose door. De Axolotl houdt zijn hele leven de kam, staart en een grote pluimachtige kieuwen en vervolgens worden ze ook geslachtsrijp. Ze komen nooit uit het water en happen af en toe naar het wateroppervlakte om lucht te happen. De Axolotl komt alleen nog in het wild voor in Centraal Mexico in de zeer vervuilde meren in de buurt van Mexico City. In gevangenschap planten ze makkelijk voor, zodat ze veel voorkomen en daarnaast ook vaak verkocht worden door dierenwinkels.

Gemarmerde salamander

Ambystoma opacum

De gemarmerde salamander is een kleine gedrongen salamandersoort met een cilindervormig lichaam. Het mannetje heeft witte strepen en een donkere ondergrond terwijl de vrouwtjes grijze strepen hebben. De gemarmerde salamander leeft op het land en plant zich daar ook voort, waardoor vliezen ook ontbreken.

Kleverige salamander

Plethodon glutinosus

Een kleine en dunne salamander met een kleverige zwart witte huid. De kleverige salamander leeft verborgen, in holtes en verstoppen zich onder stammen of stenen. ‘S nachts gaan ze op zoek naar voedsel met name als het geregend heeft. Op hun huid is een slijmerig afscheiding, vanwege bescherming tegen roofdieren.

Tijgersalamander

Ambystoma Tigrinum

De tijgersalamander heeft een kleine platte kop met bolle ogen en een rubberachtige crème kleurige strepen op de huid. Het is een landdier en heeft geen vliezen. Met de paartijd zoeken ze wel het water op.

Vuursalamander

De vuursalamander wordt ook wel landsalamander of goudsalamander (Salamandra salamandra) genoemd. De vuursalamander komt voor in Europa en ook in Nederland.