Ezels (Equus africanus asinus)

Ezels zijn zoogdieren die behoren tot de familie van de paardachtigen (Equidae). Je hebt zowel gedomesticeerde, tamme ezels als diverse wilde ezels zoals de Perzische onager. In Nederlandse dierenparken zie je vaak de dwergezel. Alle ezels stammen af van wilde ezels uit de woestijnen van Noord-Afrika. Afhankelijk van de soort komen ze overal ter wereld voor. Ze zijn gewend aan warme, droge klimaten maar kunnen ook prima in koudere streken gehouden worden.

Ezels zijn hoefdieren en worden al eeuwenlang gebruikt als last-, rij- of trekdier. Ze zijn kleiner dan paarden, maar wel sterk en goed bestand tegen extreme omstandigheden. Ezels staan bekend om hun tredzekerheid. Daar komt ook het spreekwoord ‘Een ezel stoot zich in het algemeen, niet tweemaal aan dezelfde steen’ vandaan.

Echte wilde ezels worden steeds zeldzamer. Hun status varieert van kritiek tot gevoelig. Veel wilde ezels zijn namelijk de verwilderde nakomelingen van de gedomesticeerde ezels.

Kenmerken

Ezels maken een kenmerkend geluid dat jonge kinderen al op jonge leeftijd kunnen nadoen. Dit geluid wordt balken genoemd.

Alhoewel ezels nog steeds geassocieerd worden met domheid (“Domme ezel!), is het eigenlijk een zeer intelligent en voorzichtig dier. Dapper bovendien, want waar een paard zou vluchten, verdedigd een ezel zichzelf en de kudde tegen plotseling gevaar. Ezels zijn kleiner als de meeste paarden en hebben korte, borstelige manen. De oren zijn groter en over het algemeen hebben ezels een dikkere vacht. De staart verschilt ook met die van paarden. Ezels hebben een pluim aan de staart. Ezels zijn sociale dieren die leven in kuddes. Ook tamme ezels zijn graag in het gezelschap van andere ezels.

Voedsel

Ezels zijn herbivoren en totaal niet kieskeurig. Doordat ze oorspronkelijk alleen in woestijnen leefden, eten ze zelfs cactussen, doornige acaciastruiken en distels. Maar het hoofdbestanddeel van hun menu bestaat uit gras en kruiden. Wilde ezels kunnen enkele dagen zonder water, maar bij de gedomesticeerde ezels is dat geen optie. Zodra een ezel er aan gewend is om iedere dag te (kunnen) drinken, heeft hij ook iedere dag water nodig. Dat ze zo makkelijk zijn met eten is één van de redenen waarom de ezel zo populair is als lastdier in onherbergzame streken.

Voortplanting

Een ezelin is ongeveer een jaar drachtig. Ze krijgt per keer één veulen. Deze kan binnen een uur staan en meelopen met zijn moeder. Ezels behoren tot de paardachtigen en kunnen daarom kruisen met andere paarden. De muilezel en het muildier zijn misschien wel bekend. Maar een heel enkele keer kruist een ezel ook met een zebra. Dan krijg je een zeldzame zezel. De nakomelingen van deze kruisingen zijn overigens altijd onvruchtbaar.