De Kodiakbeer (Ursus arctos middendorffi) is een bijzondere berensoort. Hij dankt zijn naam aan zijn leefgebied: de Kodiak Island Archipel in de buurt van Alaska. Hij is verre familie van de meer bekende Grizzlybeer. Zowel de Kodiakbeer als de Grizzlybeer zijn ondersoorten van de Bruine Beer. Beide soorten beren hebben een gemeenschappelijke voorouder. De Kodiakbeer is in de loop van de laatste 12.000 jaar geleden langzaam geëvolueerd uit een groep beren die op de Kodiak Island Archipel geïsoleerd geraakt waren. Na veel wetenschappelijke discussie hebben Kodiakberen een eigen wetenschappelijke naam gekregen: de Ursus arctos middendorffi. Dat betekent dat de Kodiakbeer een echte ondersoort van de Bruine Beer is. De beren zijn een familie onder de orde roofdieren en de klasse zoogdieren.

Uiterlijk Kodiakbeer

De Kodiakbeer is een zeer forse beer met een dikke bruine vacht. Die vacht beschermt ze in de winter tegen de bittere kou. De vacht is in de zomer beduidend minder dik. Opvallend aan de Kodiakbeer is verder dat hij op zijn hele voetzool loopt. In feite hetzelfde als een mens. Mede hierdoor kan een Kodiakbeer gemakkelijk rechtop staan. Een Kodiakbeer heeft aan elke poot lange scherpe nagels. Hij kan die nagels niet intrekken. In combinatie met zijn kracht, zijn de poten van een Kodiakbeer naast geduchte wapens, ook handige werktuigen. Een Kodiakbeer kan bijvoorbeeld heel goed graven.

Leefgebied

Het leefgebied van de Kodiakbeer beperkt zich niet, zoals zijn naam doet vermoeden, tot Kodiak Island in Alaska. De Kodiakbeer leeft ook op een aantal eilanden bij de kust van Noord-Amerika. Op die eilanden bestaat hun leefgebied voornamelijk uit bossen. Het aantal Kodiakberen is op dit moment rond de 3500. De Kodiakbeer is een echt territorium dier. Dat betekent dat elke Kodiakbeer een eigen territorium heeft. Als er in een gebied veel voedsel beschikbaar is, dan kan het zo zijn dat de territoria van verschillende Kodiakberen elkaar overlappen. Normaal gesproken leeft een Kodiakbeer echter solitair. Het aantal van rond de 3500 Kodiakberen, betekent dat iedere Kodiakbeer iets meer dan twee vierkante kilometer tot zijn beschikking heeft. Aangezien er veel voedsel te vinden is en het feit dat er weinig mensen wonen, is dit genoeg voor de Kodiakbeer om te leven. Het gaat goed met de populatie van de Kodiakbeer. Gemiddeld genomen is de populatie stabiel en in een klein aantal gebieden groeit de populatie.

Kodiak Island

Beren zijn territoriaal. Dit geldt ook zeker voor de Kodiakbeer. Omdat er veel voedsel beschikbaar is op Kodiak Island, heeft de Kodiakbeer genoeg aan een vrij compact territorium. Aangezien territoria elkaar kunnen overlappen, kan het voorkomen dat de Kodiakberen in groepen te zien zijn. Dit ondanks het feit dat ze solitair leven. Om conflicten te vermijden hebben de Kodiakberen een eigen sociale structuur ontwikkeld. Ze gebruiken onder andere een complexe taal waarmee ze andere beren laten weten hoe ze zich voelen. Zo vermijden ze onderlinge conflicten waarbij gewonden en zelfs doden kunnen vallen.

Kenmerken

Een Kodiakbeer is enorm groot. Een volwassen Kodiakbeer kan wel langer dan drie meter zijn als hij rechtop staat. Op vier poten bereikt een volwassen mannetje een schofthoogte van rond de 1.30 meter. Hiermee zijn Kodiakberen de grootste beren ter wereld. Een Kodiakbeer is groter dan een Grizzlybeer. Een mannetje (beer) kan een gewicht van 700 kg bereiken. Een vrouwtje (zeug) kan tot rond de 300 kg zwaar worden. Het gewicht van de Kodiakbeer varieert sterk gedurende het jaar. Ze houden namelijke een winterslaap. Vlak voordat ze in winterslaap gaan, zijn ze op hun zwaarst. Gedurende de winterslaap vallen ze zo veel af dat ze in het voorjaar behoorlijk vermagerd weer ontwaken. Ze moeten dan meteen flink veel eten om weer op gewicht te komen. Als een Kodiakbeer zes jaar oud is, is de beer volwassen. Een Kodiakbeer kan rond de 30 jaar oud worden.

Dieet Kodiakbeer

Kodiakberen staan bekend als roofdieren, zelfs als de grootste landcarnivoren ter wereld. In feite zijn het echter omnivoren met een voorkeur voor plantaardig voedsel. Ze eten voornamelijk planten, bessen, noten, vruchten, bladeren, boomschors en niet te vergeten honing. Daarnaast eten ze ook veel vis. In de herfst zitten de rivieren vol met zalm en dan gedragen ze zich als echte roofdieren. Deze vissoort is ideaal voor de Kodiakbeer om zich goed voor te bereiden op de winterslaap. Om de winterslaap door te komen, moet de Kodiakbeer namelijk voldoende vetreserves opbouwen. Naast vis eet de Kodiakbeer ook andere dieren. Dit doen ze echter niet zo vaak, aangezien jagen behoorlijk veel energie kost. Die kan de Kodiakbeer beter voor de winterslaap gebruiken. Maar als hij tegen een makkelijke prooi aanloopt, dan zal de Kodiakbeer deze zeker niet aan zich voorbij laten gaan. Een Kodiakbeer weet van al zijn voedsel welke delen het beste zijn voor maximale gewichtstoename. Zo eet hij van een zalm als eerste het vlees, de eieren en de hersenen. Van zoogdieren zoals herten en elanden eet de beer als eerste het orgaanvlees. Bessen neemt de beer alleen als ze rijp zijn. Dan bevatten ze namelijk de maximale hoeveelheid suiker. Normaal gesproken is de Kodiakbeer overdag actief. Als er echter veel concurrentie van andere beren is, dan zal de Kodiakbeer 's nachts actiever worden.

Voortplanting

Kodiakberen paren in de maanden mei en juni. Het mannetje zoekt op basis van geuren het ideale vrouwtje. Na een aantal dagen bij elkaar, gaan ze ieder weer hun eigen weg. Als het vrouwtje bevrucht is, dan gebeurt er de eerste vijf maanden nog niets met de embryo's. Ze beginnen pas in november te groeien. De welpjes komen tijdens de winterslaap ter wereld. In het eerste kwartaal van het nieuwe jaar worden er één tot vier welpjes geboren. Ze zijn volledig hulpeloos en wegen slechts 100 tot 500 gram. Ze zijn blind en doof. Tevens hebben ze geen tanden of vacht. De welpjes blijven zeker tot april, maar soms ook tot juni, veilig in het winterhol bij hun moeder. Aangezien het zoogdieren zijn, drinken ze in die periode alleen moedermelk. Als ze eenmaal uit het winterhol komen, zijn ze flink gegroeid en wegen ze 10 tot 15 kg. De welpen blijven twee tot drie jaar bij hun moeder. Daarna groeien ze zelfstandig uit tot volwassen Kodiakberen. Zeker één op de vier welpen wordt nooit volwassen. Ze worden ziek of een volwassen mannetjes Kodiakbeer valt ze aan en dat overleven ze niet. Als de welpjes bij de moeder weg zijn, is de moeder weer klaar voor een nieuw nestje. Ze blijft haar hele leven lang vruchtbaar.

Beschermde beren

De oorspronkelijke inwoners van Kodiak Island joegen op de Kodiakberen. Alaska behoorde toen nog tot Rusland en de Russen zagen zich genoodzaakt om hun vee tegen de beren te beschermen. De gigantische vechthonden die ze hadden, bleken niet afdoende tegen de Kodiakbeer. De enige manier om hun vee te beschermen was het afschieten van de beren. In 1941, Alaska was inmiddels verkocht aan de Amerikanen, waren er bijna geen Kodiakberen meer. De Amerikaanse overheid heeft toen besloten om de Kodiakbeer en hun leefgebied te beschermen. Hiervoor richtten ze het Kodiak National Wildlife Refuge op en hiermee hebben ze de Kodiakbeer voor uitsterven behoed. Om de populatie gezond te houden mogen jagers tegenwoordig jaarlijks rond de 180 Kodiakberen doden. Hier zijn strenge regels aan verbonden en het aantal vergunningen is beperkt. Jagers die niet in Alaska wonen, mogen alleen onder toezicht op Kodiakberen jagen.