Kip (Gallus gallus domesticus)

De kip valt onder de orde hoendervogels en die weer onderverdeeld is onder de familie Fazantachtigen. De kip is een verzamelnaam voor een door mensen tam gemaakte vogel uit de familie fazantachtigen. De kip (Gallus gallus domesticus) wordt ook wel het huishoen genoemd en is de meest voorkomende vogelsoort ter wereld. Er zijn bijna 160 kippenrassen bekend!

Kippen worden voor verschillende doeleinden gebruikt. Je hebt sierkippen, vechtkippen, legkippen en vleeskippen. Sommige kippen hebben meerdere functies, bijvoorbeeld de Bielefelder die zowel gebruikt wordt voor het vlees als voor de eieren. De vrouwtjes zijn hennen, de mannetjes zijn hanen. Meestal wordt het woord kip gebruikt om de vrouwtjes in een groep aan te duiden in plaats van hen. Bijvoorbeeld in een zin als: “Ik heb vier kippen en een haan.”

Voedsel van de kip

Kippen hebben twee magen en een krop waarin ze het voedsel inweken voordat het het spijsverteringskanaal ingaat. Hierdoor kunnen ze relatief hard voedsel eten. Kippen pikken tijdens het eten ook kleine steentjes op, die hun helpen om het voedsel in de maag te verteren.

Kippen zijn omnivoren: ze eten zowel plantaardig als dierlijk voedsel. Granen, zaden, insecten, meelwormen, paardenbloemen, brandnetels en groente en fruitresten staan vaak op het menu, samen met kant en klaar kippenvoer.

Kenmerken van de kip

Kippen zijn intelligente dieren, met een goed geheugen en complexe sociale structuren. Wat betreft intelligentie zijn ze te vergelijken met zoogdieren.

Er zijn meer dan 150 soorten kippen die allemaal weer anders zijn in grootte, kleuren en soorten veren. Het grootste kippenras ter wereld is de Jersey Giant kip en het kleinste kippenras is de Serama kip. Vechthoenders hebben vaak hele lange poten en de Ayam Cemani is helemaal zwart, zelfs de eieren. Alleen de tong is gekleurd. Het zijdehoen heeft haren in plaats van veren. De grootste kam is in het bezit van de Taikan Higo Chabo en de Satsumadori heeft staartveren die doen denken aan een paraplu.

Het woord pikorde is een ander woord voor de strikte hiërarchie binnen een groep kippen. Hoe hoger in de pikorde, des te meer eten en water krijgt de kip. Ook de beste stokplekken worden ingepikt door de kippen die bovenaan in deze rangorde staan. De nummer één van de groep is de enige die niet gepikt wordt door de andere kippen. Nummer twee alleen door nummer één en nummer drie alleen door de twee kippen boven haar, enzovoort. Het pikken is wat anders dan het kaalplukken van een kip door haar groepsgenoten. Dit gebeurt soms tot bloedens toe en is een teken van verveling of nadere negatieve omstandigheden in het hok.

Geschiedenis van de kip

De voorouder van de moderne, gedomesticeerde kip is de rode kamhoen (Gallus gallus) die ook wel bekend staat als het bankivahoen. Maar waarschijnlijk zijn sinds het domesticatieproces ook andere wilde kamhoendersoorten betrokken geweest.

Al in 3200 voor Christus werden er hoenders gehouden in India en Azie. Ook van de Egyptenaren en Chinezen is bekend dat ze rond 1400 voor Christus kippen hielden. Het duurde nog tot ongeveer 700 voor Christus dat ook in Europa tamme kippen werden gehouden. Recent onderzoek heeft aangetoond dat het domesticeren van kippen waarschijnlijk al zo’n tienduizend jaar geleden begon in China, ongeveer tegelijkertijd met het ontstaan van andere landbouwdieren.

Voortplanting van de kip

Kippen doen er ongeveer 25 uur over om een ei te produceren. Ongeacht of deze bevrucht wordt of niet, zal ze vrijwel dagelijks een ei leggen.

Als de haan wil paren met de hen, drukt hij zijn cloaca tegen die van haar, waardoor de zaadcellen in de eileider komen. Na ongeveer een dag legt de kip het bevruchte ei waarna ze het gaat uitbroeden. Broedse kippen zijn warmer, hebben minder eetlust en minder zin om te bewegen. Ook hebben ze minder ontlasting, waardoor het nest schoner blijft. Tijdens het broeden worden er geen nieuwe eieren gelegd. De eieren zijn ovaal en meestal bruin of wit van kleur. Na ongeveer drie weken komt het ei uit. De jongen van een kip worden kuikens genoemd.