IJsbeer (Ursus maritimus)

Hoewel bruine beren qua gewicht bijna net zo zwaar kunnen worden als hun neefje/nichtje de ijsbeer, is het de laatst genoemde die tot de grootste roofdieren van de wereld behoort. Gemiddeld weegt een ijsbeer tussen de 250 en 700 kg en staand op zijn achterpoten, is hij tussen de 2 en 3 meter hoog. De ijsbeer is wit met een zwarte neus, waardoor je hem in de sneeuw al van één kilometer afstand kunt zien. Hij kan een maximum snelheid van 55 km per uur bereiken en hij is het grootste roofdier van het Noordpoolgebied. Onder de dieren vallen de ijsberen onder de categorie zoogdieren.

Waar leeft een ijsbeer?

IJsberen leven op de Noordpool nabij drijvende ijsschotsen en open zee. Zij voelen zich daar thuis en kunnen heerlijk zwemmen in het ijskoude water. Aan hun klauwen hebben zij zwemvliesjes waardoor in het water zij snel vooruit komen met hun voorpoten. Hun lijf is gestroomlijnd en ze kunnen uitstekend duiken. Tijdens dit duiken kunnen ze hun neusgaten sluiten zodat zij geen water in hun neus krijgen. Door hun dikke vetlaag blijven ze beter in het water drijven en krijgen ze het niet koud. De winter op de Noordpool duurt negen maanden. IJsberen zijn uitstekend uitgerust voor deze barre winters. Hun behaarde zolen zorgen ervoor dat zij niet uitglijden op het ijs en hun vacht en onderliggende speklaag beschermen hen tegen de extreme kou. Ze kunnen enorme afstanden afleggen in het noordpoolgebied. Onderzoekers in Alaska hebben een ijsbeer een jaar lang gevolgd en wat bleek? De ijsbeer had in dat jaar maar liefst 1119 km afgelegd. Slapen kunnen ijsberen overal, zelfs in een sneeuwstorm.

Wat eet een ijsbeer?

In de zomer eten ijsberen bessen, kruiden en kleine knaagdieren. Verder bestaat hun dieet uit zeehonden, vis, zeevogels en resten van walvissen of walrussen. Om een dikke vetlaag te kweken voor de winter, als er minder voedsel te vinden is, eten zij extra veel in de herfst. Jagen doen ijsberen slim. Zij bedekken hun neus als zij hun prooi besluipen en maken zo optimaal gebruik van hun schutkleur. IJsberen kunnen een zeehond onder water al vanaf kilometers afstand ruiken en zij wachten geduldig op het ijs bij een adem-gat totdat deze tevoorschijn komt. Dode walvissen of zeehonden ruiken zij zelfs van 30 kilometer afstand! Jagen doen zowel mannetjes als vrouwtjes. In de winter blijven de vrouwtjes bij hun jongen en gaan mannetjes alleen op jacht.

Hoe is de voortplanting van een ijsbeer?

IJsberen leven graag alleen maar voor de voortplanting leggen de mannetjes grote afstanden af. In het paarseizoen, rond april, zoeken mannetjes naar vrouwtjes die nog geen jongen hebben. Komt hij een ander mannetje tegen, op zoek naar hetzelfde vrouwtje, dan kan een stevige vechtpartij volgen. Met een griezelig hard gebrul, slaan en bijten zij, staand op hun achterpoten. Het zwakste mannetje zal zich uiteindelijk overgeven en de winnaar het vrouwtje gunnen. Nadat een vrouwtje bevrucht is, krijgt zij 7-8 maanden later jonge ijsbeertjes. De baby-ijsbeertjes worden in de winter blind, naakt en doof geboren. Het sneeuw-hol waar zij ter wereld zijn gekomen, wordt beschermd door hun moeder die hen weghoudt bij hun vader omdat die alles eet. Zelfs zijn eigen kinderen. Moeder ijsberen zorgen ongeveer drie jaar voor hun jongen.

Hoe praten ijsberen met elkaar?

IJsberen communiceren met geluiden en lichaamsbewegingen. Als zij elkaar tegenkomen dan lopen ze behoedzaam naar elkaar toe en maken wat brommende geluiden. Om te spelen schudden ze met hun kop en als ze elkaar om eten vragen, dan gaan ze tegenover elkaar staan terwijl hun neuzen elkaar raken. Ze kunnen ook boos of bang zijn. Dan gaan ze sissen, grommen of hakkende geluiden met hun tanden maken. Om te spelen laten zij zich op hun buik van een helling afglijden.

Wat voor zintuigen heeft een ijsbeer?

Zicht ijsberen

Met hun scherpe zichtvermogen kunnen goed diepte zien. Zowel overdag als ‘s nachts. Hun ogen staan recht naar voren zodat ze hun prooi goed kunnen zien. Ze zijn niet kleurenblind, maar zien deze wel minder scherp dan mensen. Opmerkelijk is dat hun ogen een extra beschermingslaag tegen fel zonlicht en sneeuwreflectie hebben. Een zonnebril is niet nodig, die is ingebouwd.

Gehoor

Het is onduidelijk in hoeverre de ijsberen geluiden kan waarnemen. Onderzoekers kunnen slechts vermoeden dat hun gehoor te vergelijken is met dat van mensen.

Reuk

Het reukvermogen van ijsberen behoort tot één van de beste ter wereld. Om hun prooi nog beter te kunnen ruiken, steken ze hun neus in de lucht.

Smaak

Proeven doen ijsberen met hun grote, donkerpaarse tong. Hiermee proeven ze lekkernijen als veel vet en rottend voedsel.

Tast

Met hun klauwen, die heel scherp zijn, kunnen ijsberen heel voorzichtig dingen verplaatsen en verschuiven. Ook met hun mond kunnen zij dingen optillen.

Kan de ijsbeer uitsterven door de klimaatverandering?

De mens is de enige vijand van de ijsbeer. De overmatige CO2 uitstoot heeft het broeikaseffect tot gevolg, wat er voor zorgt dat de aarde opwarmt en het ijs op de Noordpool smelt. Andere bedreigingen zijn milieuvervuiling door giftige stoffen en olie en jagers die het op hun vet en vacht hebben gemunt. In samenwerking met meerdere landen wordt de ijsbeer beschermd door hun leefgebied veilig te stellen en de jacht op het dier te verbieden. Help mee om de leefomgeving van de ijsberen in stand te houden, zonder gif en vuiligheid. Wij moeten onze verantwoordelijkheid nemen en de wereld en de ijsbeer redden van hun ondergang.

Andere roofdieren