Spreekbeurt panter

Panters zijn zoogdieren die voorkomen in verschillende soorten leefgebieden: van droge woestijnen tot dichte regenwouden en van koude naaldbossen tot tropische savannes. Het zijn goede klimmers, die graag boven in de bomen leven. Deze dieren worden helaas ernstig bedreigd door stroperij en verlies van leefgebied.

Wat voor soorten panters zijn er?

Volgens kattenkenners zijn er acht ondersoorten van de panter of het luipaard:

  • Afrikaanse luipaard (Panthera pardus pardus)
  • Arabische luipaard (Panthera pardus nimr)
  • Indische panter (Panthera pardus fusca)
  • Achterindische panter (Panthera pardus delacouri)
  • Sri Lankaanse panter (Panthera pardus kotiya)
  • Javaanse panter (Panthera pardus melas)
  • Amoerpanter (Panthera pardus orientalis)
  • Anatolische panter (Panthera pardus tulliana). Hieronder wordt ook wel de Perzische panter gerekend.

De zwarte panter komt in dit rijtje niet voor en dat klopt. Dit is namelijk niet een ondersoort, maar een kleurvariant op de ‘gewone’ panter. Bij de zwarte panter ontbreekt een stofje waardoor het patroon niet zichtbaar is en de vacht helemaal zwart wordt. De zwarte panter is een soort omgekeerde albino, met een zwarte vacht in plaats van een witte.

Ook de sneeuwpanter wordt niet genoemd en ook dat klopt, omdat het geen ondersoort van de panter is, maar een heel andere diersoort. Hij kan bijvoorbeeld niet brullen, terwijl panters, leeuwen en tijgers dat wel kunnen. Ze worden daarom ook wel brulkatten genoemd.

Hoe ziet een panter eruit?

De panter staat bekend om het mooie vlekkenpatroon op zijn vacht. Op veel plekken zijn dit ‘gewone’ zwarte vlekken. Maar de op de rug is duidelijk te zien dat iedere vlek is opgebouwd uit een bruine kern, met daaromheen een paar kleine zwarte vlekken die elkaar bijna of helemaal raken. De bruine kern is bovendien net even donkerder dan de rest van de lichtbruine vacht. Afhankelijk van de soort en het leefgebied kan de vacht licht verschillen.

Panters zijn sterke dieren, met stevige poten en een lange staart. Ze hebben kleine ronde oren en ook de kop is een beetje rond met lange snorharen. Ze hebben krachtige kaken, waarmee ze zelfs zware prooien hoog de boom inslepen. Daar moet je erg sterk voor zijn! De lange staart zorgt ervoor dat de panter zijn evenwicht goed bewaard, hoog in de boom.

Mannelijke panters kunnen wel bijna twee meter lang worden! Dit is gemeten van de kop tot het begin van de staart. Meestal zijn ze wel kleiner hoor. Tussen de 1.30 en 1.90 is normaal voor een mannetje. De staart is ook lang: 60 tot 110 centimeter. Gemiddeld wordt een panter 60 kilo.

Op de oren en het puntje van de staart heeft de panter witte vlekken. Ook de buik is wit. De witte vlekken op de oren en staart worden ’s nachts gebruikt tijdens het jagen. Een moederdier en haar welpen kunnen elkaar op die manier goed zien en met elkaar communiceren. Ook is het een herkenningsmiddel voor andere katachtigen die ’s nachts jagen.

Wat eet een panter?

De panter is een carnivoor, wat betekent dat hij alleen vlees eet. Het is een roofdier en een opportunistische jager: hij vangt en eet de dieren die in zijn leefgebied voorkomen. Sommige panters ontwikkelen wel een voorkeur voor bepaald voedsel, maar anderen eten gewoon wat ze te pakken kunnen krijgen.

Op het menu staan redelijk grote zoogdieren zoals geiten, jakhalzen, apen, antilopen, herten, knobbelzwijnen of andere varkens. Maar ook kleinere dieren zoals hazen, knaagdieren, insecten, slangen, vogels en vissen. Als ze in het leefgebied voorkomen eten ze ook honden en struisvogels.

Panters zijn ongelooflijk sterk en kunnen een prooi die drie keer zo zwaar is als hun eigen lichaamsgewicht tillen. Ze tillen het hoog de boom in, zodat concurrenten als leeuwen en hyena’s er niet bij kunnen komen.

Hoe vangt een panter zijn prooi?

Panters hebben scherpe ogen en een nog betere neus. Ze ruiken zelfs beter dan een tijger, die daar om bekend staat. Tot slot heeft hij een goed gehoor, waarmee hij heel hoge tonen kan horen.

Een panter wacht zijn prooi vaak op in een hinderlaag, bijvoorbeeld hoog in een boom. Of hij besluit hem, waarna hij hem ineens bespringt. Door zijn vacht is hij uitstekend gecamoufleerd in veel soorten begroeiing, waardoor hij niet opvalt. Ook als hij een prooi stilletjes besluipt werkt deze camouflage in zijn voordeel.

Meestal jaagt de panter ’s nachts. Net als veel anderen kattensoorten kan hij uitstekend zien in het donker en beweegt hij zich vrijwel geluidloos. Zijn lange snorharen helpen om de omgeving af te tasten.

Wat is het verschil tussen een panter en een luipaard?

Het verschil tussen een panter en een luipaard bestaat niet. Het zijn twee verschillende woorden voor één en hetzelfde dier. De wetenschappelijke of Latijnse naam is Panthera, waar het woord panter van is afgeleid.

Vaak worden de panters die in Afrika leven aangeduid als luipaarden en die in Azië als panters. Maar ook dit is geen vaste regel. De beide namen worden vaak door elkaar gebruikt. ’t Is wel een beetje verwarrend niet?

Wat is het verschil tussen een panter en een cheeta of jaguar?

Wat het nóg verwarrender maakt zijn de termen luipaard en jachtluipaard. Bovendien lijken een luipaard en een jachtluipaard best een beetje op elkaar, zo op het eerste gezicht.

Een jachtluipaard, ook wel cheeta genoemd, is ook een katachtige met een vlekkenpatroon op zijn vacht. Het jachtluipaard (Acinonyx jubatus) komt ook voor in Afrika, maar heeft een heel andere bouw, andere vlekken, langere poten, en een lichtere vacht. De cheeta is slank en lenig en het snelste landdier dat bestaat, terwijl de panter het meer moet hebben van zijn kracht.

De jaguar lijkt ook heel erg op de panter en komt ook uit het geslacht Panthera waar de leeuw en de tijger ook toe behoren, maar is geen panterondersoort. De jaguar heeft een grover vlekkenpatroon, is kleiner dan de panter en komt alleen voor in Midden- en Zuid-Amerika.

Waarom worden panters ook wel brulkatten genoemd?

Panters, tijgers, leeuwen en jaguars worden ook wel brulkatten genoemd. Dat komt doordat het de enige katachtigen zijn die dat kunnen, dankzij een anders gevormd bot in de bek. Alle overige katachtigen kunnen dus niet brullen.

Wetenschappers delen dieren in op basis van bepaalde kenmerken. De katten die kunnen brullen horen daarom allemaal tot het geslacht Panthera, waar het woord panter weer van af is geleid. Daardoor kan het gebeuren dat de sneeuwpanter - die wél heel veel op de panter lijkt - volgens veel wetenschappers niet in het rijtje ondersoorten van de panter thuishoort. Máár... kijk niet raar op als je hem toch ergens in zo’n rijtje ziet staan. Wetenschappers zijn het niet altijd met elkaar eens...

Waar leeft de panter?

Panters komen wijdverspreid voor in grote delen van Azië en Afrika. Ze overleven in koude en heel warme gebieden en komen zelfs op relatief grote hoogtes voor. De vacht is bij de diverse ondersoorten aangepast aan het klimaat waarin ze leven. De belangrijkste criteria om te kunnen overleven zijn de hoeveelheid voedsel die te vinden is en de hoeveelheid schuilplaatsen, in de vorm van bomen en rotsen.

Veel panters leven teruggetrokken in afgelegen gebieden en dichtbegroeide, ondoordringbare bossen, maar dat betekent niet dat ze aanwezigheid van mensen niet verdragen. Sterker nog: in de stad Mumbai in India neemt het aantal panters dat binnen de stadsgrenzen leeft, steeds meer toe. Boeren ondervinden hierdoor schade, omdat ze jagen op hun kleinvee, maar aan de andere kant zorgen ze ervoor dat de populaties zwerfhonden onder controle blijven en hondsdolheid zich minder snel verspreid.

Hoe lang bestaan er al panters?

Het is bekend dat panters er al zijn sinds het pleistoceen en holoceen. Ze kwamen toen zelfs in Zuid- en Oost-Europa voor!

Leven panters in groepen?

Panters zijn geen gezellige groepsdieren. Ze leven solitair - oftewel alleen - in een eigen territorium dat ze afzetten met geur- en krabsporen. Soms zit er overlap in de territoria, maar dat is uitsluitend tussen dieren van het andere geslacht, dus tussen vrouwtjes en mannetjes. Panters van hetzelfde geslacht zullen elkaar hun territorium uitvechten, waarbij het recht van de sterkste geldt. De enige samenlevingsvorm die panters kennen is die tussen een moederdier en haar welpen. Tenminste... tot ze oud genoeg zijn om voor zichzelf te zorgen. Daarna gaan ook de jongen op zoek naar een eigen territorium.

Hoe oud wordt een panter?

Een panter kan wel 20 jaar oud worden in het wild. Dat is ouder dan de leeuw of de tijger, want die worden meestal niet ouder dan 8 tot 10 jaar.

Kan een panter zwemmen?

Katten houden niet van zwemmen, toch? Nou, een panter kan prima zwemmen als hem dat helpt om aan een lekker maaltje te komen. Hij eet soms zelfs krab en vis als hij de kans krijgt!

Hoe planten panters zich voort?

Panters leven alleen, maar zoeken elkaar op tijdens de vruchtbare periode van het vrouwtje. Dit maakt ze duidelijk door geursporen af te geven. In haar urine zit een stofje dat de mannetjes lekker vinden ruiken, waarna ze op zoek gaan naar het vruchtbare vrouwtje. Rondom de paring trekken de twee panters een tijdje samen op en gaan zelfs samen jagen. Maar al na een paar dagen is die liefde weer voorbij en het mannetje vertrokken.

Na een draagtijd van 90 tot 112 dagen worden de welpen geboren op een goed verborgen plaats zoals een grot, hol of dicht struikgewas. Ze blijven daar de eerste zes weken. Panters zijn zoogdieren, de jongen drinken zo’n drie maanden melk bij hun moeder. Een nest kan uit wel zes jongen bestaan, maar meestal blijven er uiteindelijk maar twee in leven.

De jongen die overleven blijven zo’n anderhalf tot twee jaar bij hun moeder en leren alle jachttechnieken van haar. Zodra ze geslachtsrijp zijn, gaan ze op zoek naar een eigen territorium, maar pas na drie tot vier jaar zijn ze helemaal volgroeid.

Hoe communiceren panters?

Heb je je ooit afgevraagd waarom katten kopjes geven? Nou, dat doen ze om geursporen af te geven, waarmee ze kunnen communiceren. Bijvoorbeeld om een territorium te markeren. Katachtigen - en dus ook panters -hebben geurklieren op hun kop en hun kin, waarmee ze hun geuren overbrengen op voorwerpen, bomen of mensen. Iedere keer als een katachtige dus kopjes geeft, zegt hij eigenlijk: “Dit is van mij!”.

Maar ook door krabsporen, poep en urine kan een panter aangeven wat zijn gebied is en hoe hij zich voelt. Katachtigen kunnen namelijk - net als honden - veel informatie halen uit de poep en plasgeurtjes van een ander dier. Deze vertellen hem hoe oud de ander is, of hij gezond is, of er een vruchtbare periode aan zit te komen of dat er al een bevruchting heeft plaatsgevonden.

Tot slot hebben panters nog de mogelijkheid om te brullen. Ook door te brullen bakenen ze hun territorium af, hoewel tijgers en leeuwen dit meer doen dan panters en tijgers ook nog lage brommende geluiden maken die wij mensen niet kunnen horen.

Worden panters bedreigd?

De panters staan op de rode lijst van de IUCN in de categorieën gevoelig tot ernstig bedreigd. Vooral de Amoerpanters in Rusland, de Perzische panter, Javaanse panter en het Afrikaanse luipaard hebben het zwaar, hoewel de laatste jaren er af en toe ook voorzichtige berichten zijn dat de populatie Amoerpanters weer aan het groeien is. Toch blijft het nodig om de panters goed te beschermen. Hun leefgebieden raken versnipperd waardoor ze niet meer bij elkaar kunnen komen om te paren. Ook worden er nog steeds illegaal panters gedood voor hun vacht door stropers. Zware straffen voor handelaars en kopers van panterhuiden, tanden en botten plus voorlichting voor de vaak arme stropers moeten zorgen dat de handel en stroperij panters niet de das om doen. Daarnaast zijn steeds meer landen zich bewust van het belang van natuurlijke doorgangen tussen leefgebieden, waardoor panters op zoek kunnen naar paringspartners en nieuwe territoria.