Bekende dinosaurussoorten waren:

Tyrannosaurus Rex - een gigantische vleeseter met scherpe tanden. T-Rex zoals hij wel eens genoemd wordt had korte voorpoten en kon razendsnel rennen op zijn achterpoten.

Velociraptor - Nog zo’n razendsnelle jager die op zijn achterpoten liep. Kleiner dan de Tyrannosaurus, maar toch wilde je deze slimmerik niet tegenkomen. Velociraptors waren zeer intelligent en jaagden in groepen.

Brachiosaurus - Vaak zie je een plaatje van een Brachiosaurus als het gaat over vriendelijke, plantetende dino’s. Deze soort behoorde tot de groep langnekken vanwege hun meterslange nek bovenop een al even imposant lijf.

Diplodocus - Ook een dinosauriër met een zeer lange nek en bovendien een zeer lange staart. Van vrijwel alle delen van diplodocus zijn resten gevonden, waardoor er veel over dit dier bekend is.

Triceratops - Met zijn drie hoorns en grote schildkraag van been lijkt de triceratops een gevaarlijk roofdier, maar eigenlijk was hij een best zachtaardige planteneter. Toch durfde T-rex niet met hem te vechten omdat het een goed bewapende tegenstander was met zijn hoorns en schild.

Stegosaurus - Ook een dino die zichzelf prima kon verdedigen dankzij lange stekels aan zijn staart en grote puntige beenplaten die uit zijn rug omhoogstaken. Stegosaurus was een planteneter en werd - inclusief staart - zo’n tien meter lang.

Zijn vogels dinosaurussen?

Wetenschappers ontdekken nog steeds nieuwe dingen over dinosaurussen. Zo is nog niet lang geleden bekend gemaakt dat vogels dinosauriërs zijn. Dat klinkt raar, want een dinosaurus is een reptiel werd eerder al gezegd. Toch stammen onze huidige vogels (en de krokodil) af van een groep reptielen (de Archosauria) die ook de dinosauriërs zou voortbrengen. De verwantschap tussen vogels en dinosaurussen was wel al langer bekend.

Het skelet van veel vleesetende dinosauriërs lijkt op dat van die van een roofvogel. Zo werd er in Amerika de oudste verwant van de op twee poten lopende velociraptor gevonden: een dinosauriër die leek op een grote kip met een lange staart. Ook zijn bij sommige dinosoorten resten van haar en veren gevonden.

Hadden dinosaurussen veren, haren of schubben?

Vroeger gingen wetenschappers er van uit dat alle dinosaurussen schubben hadden. Tegenwoordig is duidelijker dat sommige soorten veren hadden en enkelen zeer vroege soorten zelfs een soort haar! Dit komt vooral doordat er nog steeds fossiele resten worden gevonden, waardoor er steeds weer een stukje van de puzzel beter in kaart wordt gebracht.

Vroeger dachten onderzoekers bijvoorbeeld dat Velociraptors een kale huid met schubben hadden. Toen er echter vrij complete exemplaren werden gevonden, ontdekten ze dat hij veren gehad moet hebben en zelfs kleine vleugels. Daardoor zien tekeningen en computermodellen van Velociraptors er tegenwoordig anders uit dan bijvoorbeeld de Velociraptors uit de Jurassic Park en Jurassic World films.

Van een voorouder van Tyrannosaurus rex is bekend dat deze ook veren had. Daardoor denken sommige wetenschappers dat ook deze bekende soort een huid met veren had. Nader onderzoek lijkt er op te wijzen dat T-rex toch gewoon schubben had, zoals eerder aangenomen, maar sluit nog niet helemaal uit dat hij ook een met veren bedekte huid had of dat de jonge tyrannosaurussen die misschien hadden.

Welke kleuren hadden dino’s?

Lang werd gedacht dat dinosaurussen eruit zagen als de huidige reptielen. Wetenschappers gingen er van uit dat ze schutkleuren hadden waardoor ze goed gecamoufleerd werden. Net zoals een krokodil die dankzij zijn bruingroene kleur minder opvalt in troebel water en daardoor ongemerkt zijn prooi kan benaderen. Tegenwoordig zijn we er eigenlijk niet zo zeker meer van. Door de ontdekking dat sommige dino’s veren hadden, is het beeld dat we van de dieren hebben erg veranderd. Misschien hadden dinosauriërs juist wel felle kleuren om andere dieren af te schrikken? Het meest eerlijke antwoord is dat we het eigenlijk niet weten.

Hoe oud werden dinosaurussen?

Net zoals bij zoogdieren zullen er grote verschillen geweest zijn tussen de verschillende soorten dinosaurussen. Hoe oud ‘een dino’ werd, is dus lastig vast te stellen. Toch zijn er wel wat cijfers en feitjes bekend. Zo kon een Brachiosaurus waarschijnlijk wel honderd jaar oud worden en weten we dat de meeste dino’s waarschijnlijk redelijk makkelijk een leeftijd rond de 40 jaar konden halen. Tyrannosaurus ‘Scotty’ is de grootste T. Rex die ooit gevonden is en deze werd 28 jaar oud, wat behoorlijk oud was voor een T. Rex. Toch denken wetenschappers dat Trix - de T. Rex in Naturalis Leiden - wel 30 jaar oud werd. Ze is daarmee waarschijnlijk de oudste dino die te zien is.

Wanneer leefden de dinosaurussen?

De eerste dinosauriërs ontstonden zo’n 230 miljoen jaar geleden in het Trias tijdperk. Ze overleefden het daaropvolgende Juratijdperk en stierven tenslotte uit in het Krijt tijdperk, zo’n 60 miljoen jaar geleden. Waarschijnlijk door een meteoriet inslag, maar misschien was dat alleen het laatste zetje. Wetenschappers denken dat er tegen die tijd al veel dinosoorten waren verdwenen.

Zijn pterosaurussen ook dinosaurussen?

Sommige ‘sauriërs’ lijken op dino’s en leefden ook in dezelfde tijdsperiode, maar zíjn geen dinosaurussen. Zo had je de zwemmende sauriërs zoals Mosasaurus en de vliegende pterosauriërs zoals Pterodactylus.

Er werd gedacht dat de huidige vogels afstammen van pterosauriërs, maar dat is inmiddels weerlegd door wetenschappers. Pterodactylus en mosasaurus waren misschien geen dino’s, maar ze waren wel indrukwekkend groot. De vleugels van Pterodactylus hadden een spanwijdte van tien (!) meter breed en ook Mosasaurus was een flinke knaap van 18 meter lang. Grappig feitje: de eerste Mosasaurus werd gevonden bij de Sint-Pietersberg in Maastricht, wat in het tijdperk dat hij leefde nog uit een grote zee bestond. De naam mosa betekent Maas in het Latijns. Precies: de rivier die daar langs stroomt.

Waarom waren dinosaurussen zo groot?

Niet alle dinosaurussen waren groot, maar toch is het aantal zeer grote dino’s opvallend als je het vergelijkt met de grootste zoogdieren die er nu zijn. Ze konden zo groot worden omdat de omstandigheden op aarde toen heel anders waren dan nu. In de periode dat dinosauriërs rondliepen, was het erg warm en droog. Zelfs op de noord- en de zuidpool lag geen ijs. Er groeiden veel groene planten en er zat meer zuurstof in de lucht. In laatste periode dat er dino’s waren, het Krijt tijdperk, was het zelfs bijna subtropisch warm en bloeiden er vele planten en bloemen. Eigenlijk werd het toen al té warm voor de dinosaurussen. Vulkanen werden steeds actiever en verschroeiden grote delen van hun leefgebied.

Wat was de kleinste dinosaurus die er leefde?

De kleinste dinosaurus die leefde was Compsoghnatus, een kleine roofdino die op twee benen liep. Compsoghnatus werd niet groter dan een kip. Tenminste... dat werd lang gedacht op basis van het eerste gevonden fossiel. Tegenwoordig weten we dat Compsoghnatus misschien niet heel zwaar was, maar toch nog wel meer dan een meter lang kon worden. Afgezien van de huidige vogels waren bovendien - onder andere - Anchiornis, Microraptor en Parvicurvor kleiner dan Compsoghnatus.

Wat was de grootste dinosaurus die er leefde?

Dreadnoughtus schrani is tot nu de dino die de lijst met grootste landdieren ooit aanvoert. Dreadnoughtus werd in 2005 gevonden in Argentinië. Meer dan de helft van het skelet was bewaard gebleven waardoor de wetenschappers redelijk zeker weten dat dit de grootste dinosaurus ooit gevonden is. Dreadnoughtus werd ongeveer 26 meter lang en woog bijna 60.000 kilo. Daarmee was hij twee keer zo lang als een Tyrannosaurus Rex en woog hij zo’n 15.000 kilo meer dan de ook al niet kleine Brachiosaurus.

Hoe plantten dinosaurussen zich voort?

Het is al lang bekend dat dinosaurussen zich voortplantten door eieren te leggen. Er zijn veel fossiele eieren gevonden en daardoor weten we dat bij de sommige dino’s leken op de leerachtige eieren die we nu nog kennen van krokodillen, terwijl anderen juist meer de kalkachtige schaal die we kennen van vogels hadden. Doordat complete broedkolonies zijn teruggevonden en zelfs een broedende theropode op een nest met eieren waarin nog de embryo’s duidelijk waren te herkennen, weten we dat veel dinosaurussen warmbloedig waren en op dezelfde manier hun eieren uitbroedden zoals vogels dat nu nog doen.

Wat aten dinosaurussen?

Veel grote dinosauriërs waren vredelievende planteneters die grote delen van de dag doorbrachten met grazen en eten. Daarnaast waren er een flink aantal roofdieren onder de dinosaurussen, die met grote snelheid, slimme trucs en veel kracht hun prooien vingen en verslonden. Ceratosaurus was zo’n uitstekende jager die zijn prooien in een hinderlaag lokte en vervolgens een kopstoot gaf met de drie grote hoorns op zijn kop. Ondanks dat hij kleiner was dan veel andere roofdinosaurussen uit die tijd, moet het wel een goede vechter zijn geweest die misschien zelfs in groepjes jaagden om samen grotere dieren aan te vallen. Ze hebben namelijk miljoenen jaren overleefd naast hun grotere soortgenoten.

Ook Giganotosaurus was een grote vleeseter die graag in groepjes op pad ging. Dit angstaanjagende monster was nog groter en machtiger dan T. rex. Zijn tanden waren ontzettend scherp en met zijn grote schaarvormige kaken had hij een mens in één keer door kunnen slikken. Met zijn sterk ontwikkelde reukvermogen spoorde hij de prooien moeiteloos op en doordat ze in groepen jaagden waren de slachtoffers al bij voorbaat machteloos. Zelfs de grote Argentinosaurus was niet veilig voor deze jongen.

Draken of dinosauriërs?

De eerste dinosauriërs werden zo’n 150 jaar geleden ontdekt. Dat is eigenlijk nog helemaal niet zo heel lang geleden. Je kunt je voorstellen dat de eerste vondst van een redelijk intact dinoskelet heel wat vraagtekens opriep bij de mensen. Zeker in vroegere tijden, toen het bestaan van deze vroege reptielen nog niet bekend was. Het is dan ook waarschijnlijk dat sommige mythische wezens hun oorsprong kennen in fossielen en restanten van dinosauriërs.

Zo schijnt de legende van de draken zijn oorsprong te hebben in fossiele ‘drakenbotten’ die gevonden zijn en is er verondersteld dat de fossielen van Protoceratops hebben geleid tot de mythe van de griffioen: een dier dat half adelaar, half leeuw is. Het dijbeen van een theropode (grote vleesetende dino) liet mensen geloven dat reuzen bestonden en allerlei andere vondsten leidden tot de aanname dat het ging om restanten van monsters van voor de zondvloed. Dat was ook niet zo gek. Duizenden jaren geloofden mensen in het verhaal van de bijbel en de dieren die daar in beschreven werden. Pas toen theorieën over evolutie en de oudheid van de wereld weer aannemelijker werden, gingen mensen de fragmentarische vondsten herleiden tot de dieren die er miljoenen jaren geleden leefden.