De Rothschild giraffe (Giraffa camelopardalis rothschildi) is een ondersoort van de Noordelijke giraffe (Giraffa camelopardalis). Deze giraf wordt ook wel baringogiraffe of Oegandese giraffe genoemd. Baringo is een verwijzing naar de regio rondom Lake Baringo in Kenia, waar de giraf voorkomt. Daarnaast is de Rothschildgiraffe in Oeganda te vinden. Ze leven voornamelijk op de savannes, graslanden en in open bossen.

Zijn naam dankt de Rothschild giraf aan Walter Rothschild: de oprichter van het Tring Museum in Hertfordshire (het tegenwoordige Natural History Museum). Deze man was naast bankier een fervent zoöloog (onderzoeker en verzamelaar van diersoorten). Naast de Rothschildgiraf werden er 153 soorten insecten, 17 zoogdieren, 58 vogelsoorten, drie soorten vissen, drie spinnen, twee reptielen en een worm naar hem vernoemd.

Het verspreidingsgebied van de Rothschild giraf is behoorlijk versnipperd. Hij komt alleen nog voor in enkele nationale parken in Oeganda en Kenia. Het is een zeldzame giraffe en daardoor hebben verschillende dierenparken in Europa Rothschild giraffen in hun fokprogramma’s. In Nederland zijn Rothschildgiraffen te zien in Wildlands, GaiaZoo, Beekse Bergen en Burgers Zoo. In dierenparken zijn gelukkig regelmatig jonge Rothschildgiraffen te bewonderen.

In een wildpark in Oeganda loopt een bijzondere Rothschildgiraf rond: Gimli. Gimli is vernoemd naar de dwerg uit de Lord of the Rings trilogie omdat hij leidt aan skeletdysplasie oftewel dwerggroei. Een aandoening die ook bij mensen en andere zoogdieren voorkomt. Meestal worden dieren in het wild met zo’n aandoening niet zo oud, maar Gimli lijkt er niet onder te lijden. Gimli is ‘slechts’ 2,7 meter lang en daarmee de kleinste volwassen giraf op aarde.

Kenmerken Rothschildgiraf

Iedere giraf is te herkennen aan zijn lange nek en bruine vlekkenpatroon. De vlekken leverden de giraf zijn wetenschappelijke naam op: camelopardalis (kameel met luipaardvlekken). Dit omdat men vond dat het dier veel weg had van een kameel met vlekken.

Iedere giraf heeft een uniek vlekkenpatroon waaraan ze te herkennen zijn. Daarnaast zitten er ook verschillen in de vlekken tussen de verschillende soorten en ondersoorten. De vlekken van de Rothschild giraf zijn bleker dan van andere soorten en minder puntig. De witte strepen tussen de vlekken zijn romiger van kleur en op zijn poten heeft de Rothschild giraf geen vlekken waardoor het net lijkt of hij witte kousen aan heeft.

De vlekken van een giraf zorgen voor camouflage: als een giraf onder een boom staat, valt hij door de schaduw en de vlekken veel minder op.

De lange nek van de Rothschildgiraf bestaat uit 7 nekwervels. Dit zijn er net zoveel als die van een mens en veel andere zoogdieren. Ze zijn alleen veel langer dan die van de meeste gewervelden, namelijk 25 centimeter per stuk.

Rothschild giraffen zijn ook te herkennen aan de bulten op hun hoofd. Deze bulten noem je ossiconen. Twee daarvan zijn de hoorns van kraakbeen die alle giraffen hebben. Daarnaast heeft de Rothschildgiraf een grote punt op zijn voorhoofd die bij andere giraffen niet zo duidelijk zichtbaar is. Net als de twee hoorns is dit stuk van de schedel bedekt met vacht. Tot slot heeft de Rothschildgiraf twee bulten achter de oren.

De mannetjes zijn groter dan de vrouwtjes en meestal donkerder van kleur. Een volwassen bul (mannetjesgiraf) kan 5,5 en in uitzonderlijke gevallen zelfs 6 meter lang worden!

Hoefdieren

Giraffen behoren tot de groep evenhoevigen. Dit houdt in dat het hoefdieren zijn, waarbij aan de middelste twee tenen hoeven zitten waar de Rothschild giraffe op staat. De twee buitenste tenen hebben geen functie: ze zijn alleen rudimentair aanwezig. Ook runderen, schapen, varkens en nijlpaarden behoren tot de groep evenhoevigen.

Lang werd gedacht dat giraffen geen geluid maken, afgezien van een raspend keelgeluid van een mannetje dat wil paren. In 2015 kwamen onderzoekers er achter dat giraffen toch een laag zoemend geluid maken dat wij mensen niet kunnen horen. Het is nog niet bekend waarom giraffen onderling op deze manier communiceren.

Rothschildgiraffen leven net als andere giraffen in kleine kuddes die geen nauwe samenhang lijken te hebben. Een zekere rangorde is waarschijnlijk wel aanwezig, maar niet overduidelijk. De afzonderlijke dieren verlaten de kudde vrij makkelijk of sluiten zich aan bij andere groepen. Waarschijnlijk is de samenhang ook niet zo zichtbaar omdat giraffen elkaar over grote afstanden kunnen zien.

Vaak worden giraffen vergezeld door zebra’s, antilopen en struisvogels. Zij verblijven graag in de buurt van de giraf omdat deze met zijn lange nek en scherpe ogen roofdieren al van grote afstand ziet. Op hun beurt kunnen antilopen en zebra’s naderende roofdieren goed ruiken en waarschuwt de struisvogel met zijn schelle geluid voor dreigend gevaar. Zo vergroten ze hun kansen om op tijd te ontsnappen van een aanval.

Rothschild giraffen hebben maar weinig slaap nodig. Als hij een half uur tot vijf uur slaapt op een dag, dus in 24 uur tijd, is dat genoeg. Hij doet korte slaapjes op de grond, met zijn nek op zijn romp gedraaid, maar ook staand kunnen ze slapen en dutten. De slaapjes duren maar een paar minuten per keer.

Van alle dieren heeft een giraf het sterkste hart. Om het bloed door die lange nek naar de hersenen te krijgen, moet het hard kunnen pompen. Het hart van een Rothschildgiraf is niet per se heel groot, maar wel heel krachtig en zwaar: het weegt zo’n 10 tot 12 kilo!

Voedsel Rothschildgiraffe

De Rothschildgiraffe is – net als zijn soortgenoten – dol op acaciabladeren. Omdat deze boom lange doornen heeft, heeft de giraf een zeer lange, ruwe en dikke tong die hij om de bladeren krult. Ook zijn ‘taaie’ speeksel beschermt de giraf tegen de puntige stekels. Als er geen acaciabomen in de buurt zijn, eet de giraf ook wel andere bladeren, vruchten, knoppen en twijgen. De tong kan wel 40 centimeter lang worden en heeft een blauwe kleur. Dit komt door het stofje melatonine die de tong beschermd tegen de felle zon.

De mannetjes zijn vaak langer dan de vrouwtjes. Daardoor kunnen zij bij de hogere delen van een boom, terwijl de vrouwtjes in de onderste delen hun voedsel halen. Zo concurreren ze niet om hetzelfde voedsel.

Doordat de Rothschildgiraf langer is dan de andere dieren in de omgeving, kan hij bij de sappigste bladeren. De bladeren van de acacia hebben bovendien veel voedingswaarde. Daardoor hoeft een giraf maar weinig te eten in verhouding tot zijn lichaamslengte. Hij eet ongeveer 60 tot 65 kilo per dag.

De bladeren bevatten veel vocht. Daardoor kan de Rothschildgiraf wel een maand zonder water als dat zou moeten. Meestal drinken ze echter om de drie dagen. Dit is een gevaarlijke situatie, want de nek van de giraf is niet lang genoeg om het water te bereiken. Hij moet daardoor met wijd gespreide benen staan en dat maakt hem extra kwetsbaar voor roofdieren zoals leeuwen en krokodillen. Daarom gaan giraffen vaak met soortgenoten tegelijk drinken, zodat ze een oogje in het zeil kunnen houden voor elkaar.

Net als runderen zijn giraffen herkauwers. Ook zij hebben vier magen. Het voedsel komt terug uit de maag, waarna ze het nog een keer kauwen om zo optimaal mogelijk alle voedingstoffen eruit te halen. De meeste koeien en runderen gaan graag liggen tijdens het herkauwen, maar een giraf doet dit liever staand.

Voortplanting Rothschildgiraffe

Vrouwtjesgiraffen zijn vaak en lang drachtig. Ze hebben een draagtijd van 15 maanden en kunnen al een paar maanden na de bevalling weer bevrucht worden. De bevalling is voor een giraffenjong geen pretje. Zijn moeder bevalt staand en dat betekent dat het jong een flinke val maakt. Gelukkig draait hij zich instinctief tijdens deze val, zodat hij op zijn zij valt en niet op zijn hoofd of nek.

Om er achter te komen of een giraf vruchtbaar is, proeft het mannetje van haar urine met zijn tong. De verdere toenadering komt van het vrouwtje zelf. Zij kiezen bij voorkeur voor de langste en sterkste mannetjes, die dat laatste weer bepalen tijdens gevechten die de mannetjes regelmatig met elkaar hebben. Tijdens die gevechten slaan ze de nekken om elkaar heen en stoten ze met hun hoorns en voorhoofd tegen de ander zijn kop. Dit noem je nekworstelen.

Giraffen zijn zoogdieren. Pasgeboren giraffen zijn de eerste tijd afhankelijk van de melk van hun moeder. De jongen blijven ongeveer een half jaar tot jaar melk drinken bij hun moeder. Zij beschermt ze tegen leeuwen, hyena’s, Afrikaanse wilde honden en krokodillen, want een jonge giraf kan nog niet zo hard rennen en trappen als zijn volwassen soortgenoten.